• ਨਵੇਂ ਵਪਾਰ ਮਾਰਗਾਂ ਅਤੇ ਰੱਖਿਆ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ‘ਤੇ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਸਹਿਮਤੀ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 9 ਜੁਲਾਈ 2024 – ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ 22ਵੇਂ ਭਾਰਤ-ਰੂਸ ਸਾਲਾਨਾ ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਲਈ ਰੂਸ ਦੇ ਦੌਰੇ ‘ਤੇ ਸੋਮਵਾਰ ਸ਼ਾਮ 5 ਵਜੇ ਮਾਸਕੋ ਪਹੁੰਚੇ। ਇੱਥੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪੁਤਿਨ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਨਿੱਜੀ ਰਾਤ ਦੇ ਖਾਣੇ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਦੋਵਾਂ ਆਗੂਆਂ ਵਿਚਾਲੇ ਗੈਰ ਰਸਮੀ ਗੱਲਬਾਤ ਹੋਈ।

ਪੁਤਿਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਤੁਹਾਡਾ ਦਿਲੋਂ ਸਵਾਗਤ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ੀ ਹੋਈ। ਭਲਕੇ ਸਾਡੇ ਵਿਚਕਾਰ ਰਸਮੀ ਗੱਲਬਾਤ ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਗ਼ੈਰ-ਰਸਮੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਘਰ ਦੇ ਮਾਹੌਲ ਵਿਚ ਉਹੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਤੁਸੀਂ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਬੁਲਾਇਆ ਸੀ। ਤੁਸੀਂ ਅੱਜ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਇਕੱਠੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਬੁਲਾਉਣ ਲਈ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡਾ ਬਹੁਤ-ਬਹੁਤ ਧੰਨਵਾਦ ਕਰਦਾ ਹਾਂ।

ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੋਮਵਾਰ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਮਾਸਕੋ ਦੇ ਵਨੁਕੋਵੋ-2 ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦਾ ਗਾਰਡ ਆਫ਼ ਆਨਰ ਨਾਲ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਰੂਸੀ ਫੌਜ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਗੀਤ ਦੀ ਧੁਨ ਵਜਾਈ।

ਅੱਜ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਭਾਰਤ-ਰੂਸ ਸਾਲਾਨਾ ਸੰਮੇਲਨ ‘ਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣਗੇ। ਮੋਦੀ ਅੱਜ ਮਾਸਕੋ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਹੇ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਵੀ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਨਗੇ।

ਕ੍ਰੇਮਲਿਨ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਦਮਿਤਰੀ ਪੇਸਕੋਵ ਨੇ ਸਮਾਚਾਰ ਏਜੰਸੀ ਟਾਸ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪੁਤਿਨ ਅਤੇ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਵਿਚਾਲੇ ਅੱਜ ਦੁਪਹਿਰ ਬਾਅਦ ਮੁਲਾਕਾਤ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਨਿੱਜੀ ਗੱਲਬਾਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੋਵੇਂ ਨੇਤਾ ਨਾਸ਼ਤਾ ਕਰਨਗੇ। ਅੱਜ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਅਤੇ ਰੂਸੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪੁਤਿਨ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਆਰਥਿਕ ਐਲਾਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਰੂਸ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚਾਲੇ ਨਵੇਂ ਵਪਾਰ ਮਾਰਗ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸਮਝੌਤਾ ਤੈਅ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਆਪਸੀ ਵਪਾਰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਨਵੇਂ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ‘ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਵਪਾਰਕ ਰਸਤਾ ਈਰਾਨ ਦੇ ਚਾਬਹਾਰ ਬੰਦਰਗਾਹ ਰਾਹੀਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆ ਰਾਹੀਂ ਰੂਸ ਨਾਲ ਜੋੜੇਗਾ।

ਜੇਕਰ ਇਹ ਸੌਦਾ ਪੂਰਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਰੂਸ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦਰਾਮਦ ਸਾਮਾਨ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਡਿੱਗ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਬਰਾਮਦ ਵੀ ਵਧੇਗੀ।

ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਰੂਸ ਵਿਚਾਲੇ ਨਵੇਂ ਰੱਖਿਆ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ‘ਤੇ ਸਹਿਮਤੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਅਤੇ ਸਾਜ਼ੋ-ਸਾਮਾਨ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਅਜੇ ਵੀ ਰੂਸ ਤੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਸਾਂਝੇ ਉੱਦਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਥਿਆਰਾਂ ਅਤੇ ਉਪਕਰਨਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਮਾਸਕੋ ਸਥਿਤ ਥਿੰਕ ਟੈਂਕ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਨਵੀਂ ਹਵਾਈ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ, ਸੁਖੋਈ 30MKI ਅਤੇ Ka-226 ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਦੇ ਲਾਇਸੰਸਸ਼ੁਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਦੀ ਖਰੀਦ ਲਈ ਰੂਸ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਸੌਦੇ ਨੂੰ ਅੰਤਿਮ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੂਸ ਤੋਂ ਦਰਾਮਦ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਪੇਅਰ ਪਾਰਟਸ ਦੀ ਡਿਲੀਵਰੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੇਰੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਭਾਰਤ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੇਗਾ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਵਾਲੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਅਤੇ ਸਾਜ਼ੋ-ਸਾਮਾਨ ਦੀ ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਸਪਲਾਈ ਹੋਵੇ, ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਭਾਰਤ ‘ਚ ਸਪੇਅਰ ਪਾਰਟਸ ਅਤੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਨਵੇਂ ਸਮਝੌਤੇ ‘ਤੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਆਪਸੀ ਸਮਝੌਤਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਰੂਸ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵੱਲੋਂ ਰੂਸ ‘ਤੇ ਲਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੂਸ ਨੇ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ‘ਚ ਕਟੌਤੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਭਾਰਤ ਨੇ ਰੂਸ ਤੋਂ ਸਸਤਾ ਤੇਲ ਖਰੀਦਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ।

2 ਸਾਲ ਦੀ ਜੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਰੂਸ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸਸਤੇ ਭਾਅ ‘ਤੇ ਕੱਚਾ ਤੇਲ ਵੇਚ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਭਾਰਤ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਕੋਲ ਤੇਲ ਦੀ ਕੋਈ ਕਮੀ ਨਾ ਹੋਵੇ।