ਹਰ ਕਿਸੇ ਦਾ ਸਰੀਰ ਵੱਖਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰ ਕਿਸੇ ਦੀ ਫਿਟਨੈਸ ਯਾਤਰਾ ਵੀ ਵੱਖਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ‘ਚੋ ਕੁਝ ਤਾਕਤ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਕੁਝ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਕੁਝ ਭਾਰ ਵਧਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਇੱਕੋ ਫਿਟਨੈਸ ਮੰਤਰ ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤੀਬਰ ਕਸਰਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਕਿ ਚਰਬੀ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਕੁਝ ਲੋਕ Strength Training ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੂਸਰੇ ਕਾਰਡੀਓ ਕਸਰਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਸਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਸਰਤ ਆਪਣੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਦੱਸਾਂਗੇ ਕਿ Strength Training ਅਤੇ ਕਾਰਡੀਓ ਕਸਰਤ ‘ਚ ਕੀ ਫਰਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹੜਾ ਬਿਹਤਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? ਤਾਂ ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸ ਬਾਰੇ।
ਇਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਵੇਟ ਲਿਫਟਿੰਗ, ਪੁਸ਼ ਅੱਪਸ, ਪੁੱਲ ਅੱਪਸ, ਪਲੈਂਕ, ਡੰਬਲਜ਼, ਬੈਂਚ ਪ੍ਰੈੱਸ, ਸਕੁਐਟਸ ਆਦਿ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਤਾਕਤ ਦੀਆਂ ਸਿਖਲਾਈਆਂ ਹੁੰਦਾ ਹਨ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਉਹ ਊਰਜਾ ਲਈ ਆਕਸੀਜਨ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਪਰ ਸਰੀਰ ‘ਚ ਮੌਜੂਦ ਗਲੂਕੋਜ਼ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਇੰਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਐਨਾਰੋਬਿਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਕਾਰਡੀਓ ਜਾਂ ਕਾਰਡੀਓਵੈਸਕੁਲਰ ਕਸਰਤ ਕੋਈ ਵੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਦੌੜਨਾ, ਸੈਰ ਕਰਨਾ, ਸਾਈਕਲ ਚਲਾਉਣਾ, ਤੈਰਾਕੀ ਕੁਝ ਅਜਿਹੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਊਰਜਾ ਲਈ ਆਕਸੀਜਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਇੰਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਐਰੋਬਿਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਕਾਰਡਿਓ ਕਸਰਤ ਅਤੇ Strength Training ਆਪਣੇ ਆਪ ‘ਚ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਸਰਤਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਕੈਲੋਰੀ ਬਰਨਿੰਗ ਦੋਵਾਂ ‘ਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਫਾਇਦੇ ਅਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਵੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਪੂਰੀ ਫਿਟਨੈੱਸ ਲਈ ਦੋਵੇਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਜਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਸਰੀਰ ਦੀ ਚਰਬੀ ਨੂੰ ਘਟਾ ਕੇ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਦਾ ਸਵਾਲ ਹੈ, ਹਰ ਕਸਰਤ ਭਾਰ ‘ਤੇ ਅਸਰ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਭਾਰ ਘਟਾਉਣਾ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਖਪਤ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੈਲੋਰੀ ਬਰਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਕਿ ਕਾਰਡੀਓ ਕਸਰਤ ‘ਚ, ਅਸੀਂ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਉੱਚ ਤੀਬਰਤਾ ‘ਤੇ ਉਹੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦੌੜਨਾ ਜਾਂ ਸਾਈਕਲ ਚਲਾਉਣਾ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ਦੀ ਗਤੀ ਵੀ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਦਿਲ ਅਤੇ ਫੇਫੜੇ ਦੋਵੇਂ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਚਰਬੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਘਟਦੀ ਹੈ। ਵੈਸੇ ਤਾਂ ਇਹ ਹਰੇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਭਾਰ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਕੈਲੋਰੀ ਬਰਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਜਦੋਂ Strength Training ਦੁਆਰਾ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਮੈਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ ਵੀ ਸੁਧਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਚਰਬੀ ਨੂੰ ਸਾੜਨ ‘ਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਰੀਰ ਦੀ ਚਰਬੀ ਨੂੰ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ‘ਚ ਬਦਲਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਦੀ ਚਰਬੀ ਘਟਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਟੋਨ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਕਾਰਡੀਓ ਕਸਰਤ ਅਤੇ ਤਾਕਤ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਮੁੱਚੀ ਚਰਬੀ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ‘ਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
